
دستگاه خراطی چیست؟!
دستگاه خراطی چیست؟
مقدمه
خراطی یکی از هنرها و صنایع دستی قدیمی بشر است که امروزه به یک فرآیند صنعتی تبدیل شده است. دستگاه خراطی ابزاری است برای شکلدهی به مواد مختلف، بهویژه چوب، از طریق چرخش قطعه و اعمال ابزارهای برش. این مقاله با هدف معرفی دستگاه خراطی، انواع آن، کاربردها و نکات مهم در استفاده از آن نوشته شده است.
دستگاه خراطی چیست؟
دستگاه خراطی ابزاری مکانیکی است که با چرخاندن قطعهکار و ثابت نگهداشتن ابزار برش، امکان ایجاد اشکال متقارن و استوانهای را فراهم میکند. این دستگاه معمولاً در صنایع چوب، فلز و رزین برای ساخت قطعات تزئینی، صنعتی و مصرفی مورد استفاده قرار میگیرد.
تاریخچهای کوتاه از خراطی
خراطی سابقهای چند هزار ساله دارد. شواهدی از استفاده از دستگاههای خراطی ساده در تمدنهای مصر باستان و روم وجود دارد. با گذر زمان، دستگاههای خراطی پیشرفتهتری با نیروی محرکه دستی، آبی، بخار و در نهایت الکتریکی توسعه یافتند.
اجزای اصلی دستگاه خراطی
- پایه (بدنه): ساختار اصلی دستگاه که سایر اجزا روی آن نصب میشوند.
- اسپیندل (محور چرخش): بخشی که قطعهکار را میچرخاند.
- سهنظام: قطعهای برای نگهداشتن کار روی دستگاه.
- تاپسنتر و تیلسنتر: ابزارهای نگهدارنده در دو سر قطعه.
- موتور و سیستم انتقال قدرت: تأمین نیروی چرخش.
- ابزارگیر: مکانی برای تکیه دادن ابزار برش.
انواع دستگاه خراطی
- دستی: سادهترین نوع که با نیروی دست کنترل میشود.
- نیمهاتوماتیک: با امکانات کنترل محدودتر و برخی اجزای موتوری.
- CNC (اتوماتیک): دارای کنترل دیجیتال برای ساخت قطعات پیچیده با دقت بالا.
کاربردهای دستگاه خراطی
- ساخت پایههای میز و صندلی
- تولید نردههای چوبی
- ساخت ظروف و اشیای تزئینی
- خراطی فلزات نرم و پلاستیکها
مواد قابل استفاده در خراطی
- چوب: رایجترین ماده
- فلز: مانند آلومینیوم و برنج
- رزین و پلیمر: در قطعات تزئینی و خاص
ابزارهای مورد استفاده در خراطی
- مغارهای تخت، قاشقی و نوکتیز
- ابزارهای سنبادهزنی
- ابزار اندازهگیری دقیق
نکات ایمنی هنگام استفاده
- استفاده از عینک ایمنی و دستکش مناسب
- بررسی محکم بودن قطعهکار
- جلوگیری از ایستادن در راستای چرخش
- خاموش کردن دستگاه قبل از تنظیم یا تعویض ابزار
مزایا و معایب دستگاه خراطی
مزایا:
- دقت بالا در تولید اشکال متقارن
- افزایش سرعت تولید
- قابلیت کار با مواد مختلف
معایب:
- نیاز به مهارت و تجربه
- خطرات ایمنی در صورت استفاده نادرست
- هزینه خرید اولیه بالا (بهویژه CNC)
مقایسه دستگاه خراطی سنتی و CNC
دستگاه خراطی سنتی بیشتر متکی به مهارت فردی است، در حالی که مدلهای CNC با برنامهریزی دیجیتال امکان تولید انبوه و دقیقتر را فراهم میکنند. CNC گزینهای ایدهآل برای تولید قطعات پیچیده در صنایع مدرن است.
جمعبندی
دستگاه خراطی یکی از ابزارهای مهم در صنایع چوب و فلز است که با بهرهگیری از آن میتوان قطعات متنوعی را با دقت بالا تولید کرد. شناخت انواع دستگاه، اجزا و نکات ایمنی آن برای هر فرد علاقهمند یا فعال در این حوزه ضروری است. با پیشرفت فناوری، دستگاههای خراطی CNC نیز به میدان آمدهاند و باعث افزایش بهرهوری و دقت در این هنر-صنعت شدهاند.
منابع :
- کتاب تکنولوژی کار با چوب – نشر دانشگاهی
- سایتهای تخصصی نجاری و خراطی مانند woodmag.ir
- مقالات آموزش خراطی از وبسایتهای فنی مهندسی
📞 برای سفارش یا مشاوره:
به سایت ttrtools.ir مراجعه کنید یا از طریق پشتیبانی سایت با متخصصین تماس بگیرید.
09369570725